Η διασημότερη συσκευή της αρχαίας τεχνολογίας βρέθηκε πρόσφατα και πάλι στο "μικροσκόπιο" της επιστήμης. Οι νέες αναλύσεις στηρίζονται σε μια στερεοσκοπική φωτογράφιση και σε μια σειρά τομογραφικών εικόνων που αποκαλύπτουν το εσωτερικό του σε τρεις διαστάσεις. Η περίφημη συσκευή βρισκόταν πάνω σε ένα πλοίο που κατευθυνόταν στη Ρώμη και ναυάγησε περί το 80 π.Χ. κοντά στην ακτή των Αντικυθήρων.
Η διασημότερη συσκευή της αρχαίας τεχνολογίας βρέθηκε πρόσφατα και πάλι στο "μικροσκόπιο" της επιστήμης. Οι νέες αναλύσεις στηρίζονται σε μια στερεοσκοπική φωτογράφιση και σε μια σειρά τομογραφικών εικόνων που αποκαλύπτουν το εσωτερικό του σε τρεις διαστάσεις. Η περίφημη συσκευή βρισκόταν πάνω σε ένα πλοίο που κατευθυνόταν στη Ρώμη και ναυάγησε περί το 80 π.Χ. κοντά στην ακτή των Αντικυθήρων.
Το ναυάγιο, που ανακαλύφθηκε από σφουγγαράδες το 1900, έγινε αφορμή να διενεργηθεί το 1901 η πρώτη επιχείρηση ενάλιας αρχαιολογίας. Κατά την επιχείρηση αυτή ανασύρθηκε ένα σύνολο αρχαιοτήτων που έγινε γνωστό ως "Θησαυρός των Αντικυθήρων". Ανάμεσα στα αγάλματα, ανασύρθηκε κι ένα παράξενο αντικείμενο που έμοιαζε με πέτρα. Με την αλλαγή περιβάλλοντος ξεράθηκε και έσπασε, αποκαλύπτοντας ένα περίπλοκο συνονθύλευμα από γρανάζια και τροχούς.
Η συσκευή έγινε αντικείμενων μελετών πολλών ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Εκφράστηκαν διάφορες απόψεις για την "ταυτότητα" και τη λειτουργία της. Το 1953, ο Ντέρεκ ντε Σόλα Πράις, που μελετούσε αρχαίους αστρολάβους και πλανητάρια, προχώρησε σε μια λεπτομερειακή μελέτη. Στη διάρκεια της έρευνάς του συνεργάστηκε και με τον πυρηνικό φυσικό Χαράλαμπο Καράκαλο, που επίσης μελετούσε τον μηχανισμό, και ο οποίος ακτινογράφησε τα διασωθέντα κομμάτια του. "Ο μηχανισμός μπορεί πλέον να θεωρηθεί ως Ημερολογιακός Υπολογιστικός Μηχανισμός του Ήλιου και της Σελήνης", σημείωνε ο Πράις. Η νέα έρευνα γίνεται στα πλαίσια κοινού επιστημονικού προγράμματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστήμιου του Κάρντιφ (Ουαλία) και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών.
Η στερεοσκοπική φωτογράφιση, που έγινε από ομάδα ειδικών της Hewlett Packard, αναδεικνύει τα κομμάτια της επιγραφής που είχε χαραχθεί στον μηχανισμό. Οι τομογραφίες ανέλυσαν το εσωτερικό όλων των κομματιών του μηχανισμού ανά αποστάσεις που, όπου χρειάστηκε, απείχαν λιγότερο από ένα δέκατο του χιλιοστού. Για τη συγκεκριμένη έρευνα η βρετανική εταιρία X-TEK ανέπτυξε τομογραφικές τεχνικές και λογισμικό που θα εφαρμοστούν και σε εντελώς διαφορετικά πεδία (όπως σε αναλύσεις των πτερυγίων που υπάρχουν στις μηχανές των αεριωθούμενων). Η επεξεργασία και ανάλυση των νέων δεδομένων θα ολοκληρωθεί μετά από μερικούς μήνες, ήδη όμως διαγράφονται καινούρια, ενδιαφέροντα στοιχεία. "Τα αποτελέσματα ίσως δείξουν ότι η ιστορία της επιστήμης (μαθηματικών, αστρονομίας, φυσικής) πρέπει να ξαναγραφτεί", λέει ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ξενοφών Μουσάς.
Μηχανισμός των Αντικυθήρων
Υπολογιστής των Αντικυθήρων
Μηχανισμός των Αντικυθήρων