Μεταξύ σύννεφου και ομίχλης, τουλάχιστον σε ότι αφορά τη φυσική τους σύσταση, υπάρχει πολύ μικρή διαφορά καθώς και τα δύο αποτελούνται από μικροσκοπικά υδροσταγονίδια που αιωρούνται στον αέρα. Η ομίχλη όμως σχηματίζεται κοντά ή πάνω από τις επιφάνειες θάλασσας ή ξηράς, ενώ τα σύννεφα σχηματίζονται σε μεγάλα ύψη. Η βασική διαφορά μεταξύ ομίχλης και σύννεφου είναι ο τρόπος σχηματισμού και ο τόπος που εμφανίζονται, παρά τη σύστασή τους και την όψη τους. Σύννεφα σχηματίζονται όταν θερμότερες κι ελαφρύτερες αέριες μάζες, ανεβαίνουν προς ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα με συνέπεια να ψύχονται (αδιαβατικά) και όταν φθάσουν στο σημείο συμπύκνωσης, να συμπυκνώνονται οι υδρατμοί που περιέχουν και να σχηματίζονται μικροσκοπικά υδροσταγονίδια που συνθέτουν το σύννεφο.
Μεταξύ σύννεφου και ομίχλης, τουλάχιστον σε ότι αφορά τη φυσική τους σύσταση, υπάρχει πολύ μικρή διαφορά καθώς και τα δύο αποτελούνται από μικροσκοπικά υδροσταγονίδια που αιωρούνται στον αέρα. Η ομίχλη όμως σχηματίζεται κοντά ή πάνω από τις επιφάνειες θάλασσας ή ξηράς, ενώ τα σύννεφα σχηματίζονται σε μεγάλα ύψη. Η βασική διαφορά μεταξύ ομίχλης και σύννεφου είναι ο τρόπος σχηματισμού και ο τόπος που εμφανίζονται, παρά τη σύστασή τους και την όψη τους. Σύννεφα σχηματίζονται όταν θερμότερες κι ελαφρύτερες αέριες μάζες, ανεβαίνουν προς ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα με συνέπεια να ψύχονται (αδιαβατικά) και όταν φθάσουν στο σημείο συμπύκνωσης, να συμπυκνώνονται οι υδρατμοί που περιέχουν και να σχηματίζονται μικροσκοπικά υδροσταγονίδια που συνθέτουν το σύννεφο.
Ομίχλες σχηματίζονται: όταν η αέρια μάζα ψύεται λόγω επαφής με ψυχρότερη επιφάνεια ή λόγω ανάμειξης με ψυχρότερο αέρα ή όταν πολύ ψυχρός αέρας έλθει σε επαφή με θερμή υδάτινη επιφάνεια οπότε με την εξάτμιση που δημιουργείται το εξατμιζόμενο νερό συμπυκνούται και σχηματίζεται η ομίχλη. Ο σχηματισμός της ομίχλης όπως και του σύννεφου προϋποθέτει συμπύκνωση των υδρατμών.
Αν ορίσουμε ως «θερμοκρασία σημείου δρόσου» τη θερμοκρασία στην οποία γίνεται η συμπύκνωση των υδρατμών τότε για να καταλάβουμε αν θα σχηματιστεί ομίχλη θα πρέπει να ξέρουμε ότι:
- όταν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ της θερμοκρασίας του αέρα και της θερμοκρασίας του σημείου δρόσου και η διαφορά αυτή δε μειώνεται, δεν πρόκειται να δημιουργηθεί ομίχλη
- όταν η διαφορά μεταξύ της θερμοκρασίας του αέρα και της θερμοκρασίας του σημείου δρόσου είναι μικρή και συνεχίζει να μειώνεται με τάση να μηδενιστεί, δηλαδή να εξισορροπηθούν οι δυο θερμοκρασίες, τότε πρέπει να αναμένεται σχηματισμός ομίχλης
Ο συνηθέστερος τύπος ομίχλης που εμφανίζεται στον Ελληνικό χώρο είναι η ομίχλη ακτινοβολίας. Η δημιουργία της ομίχλης ακτινοβολίας εξαρτάται από τη ψύξη του εδάφους κατά τη διάρκεια της νύχτας. Είναι λοιπόν ομίχλη που σχηματίζεται πάνω από την ξηρά, αν κι ασθενής άνεμος μπορεί να τη μεταφέρει πάνω από τη θάλασσα, μερικά μίλια πέρα από τις ακτές. Η ομίχλη ακτινοβολίας είναι συνήθως αρκετά πυκνή. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, το έδαφος ελευθερώνει την ηλιακή θερμότητα που απορρόφησε την ημέρα, οπότε ψύχεται. Ψύχει και την αέρια μάζα (τον αέρα) με την οποία βρίσκεται σε επαφή, οπότε η ψύξη μεταφέρεται μερικές δεκάδες μέτρα ή περισσότερο, προς τα πάνω λόγω ανάμειξης με τις υπερκείμενες αέριες μάζες. Εφ' όσον η ψύξη ξεκινάει από το έδαφος, θα είναι εκεί περισσότερο έντονη και λιγότερο μερικές δεκάδες μέτρα πάνω απ' αυτό. Δημιουργείται έτσι αναστροφή της θερμοκρασίας με χαμηλότερη θερμοκρασία πάνω στο έδαφος. Ψύχεται λοιπόν ο αέρας πάνω από το έδαφος, η θερμοκρασία του πέφτει και μπορεί να φθάσει τη θερμοκρασία του σημείου δρόσου, οπότε γίνεται συμπύκνωση των υδρατμών που περιέχει και δημιουργείται ομίχλη με μορφή ρηχού σύννεφου που έρπει πάνω στο έδαφος. Εάν υπάρχει μικρή ανατάραξη στα χαμηλά στρώματα πάνω από το έδαφος, λόγω ασθενούς ανέμου μέχρι 3 Μποφόρ, η ψύξη αυτή μπορεί να επεκταθεί μέχρι 150 ή και 300 μέτρα σε ύψος οπότε και η ομίχλη ακτινοβολίας μπορεί να φθάσει μέχρι εκεί. Με δυνατό άνεμο από 3 Μποφόρ και περισσότερο, η ανατάραξη στα χαμηλά επίπεδα επεκτείνεται αρκετά υψηλότερα με αποτέλεσμα η ψύξη του εδάφους να μετακινείται αρκετά προς τα πάνω και η θερμοκρασία του αέρα κοντά στο έδαφος να μην πέφτει τόσο ώστε οι συνθήκες να επιτρέπουν το σχηματισμό ομίχλης. Γενικά άνεμος μεγαλύτερος των 3 Μποφόρ, δεν ευνοεί το σχηματισμό ομίχλης. Ακόμα και εάν υπάρχει ομίχλη η ενίσχυση του ανέμου τη διαλύει. Η ελάχιστη θερμοκρασία του 24ώρου εμφανίζεται λίγα λεπτά μετά την ανατολή του ήλιου και η ομίχλη εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα μια ώρα μετά την ανατολή του ήλιου. Η συνεχιζόμενη θέρμανση από τον ήλιο διαλύει την ομίχλη. Συνήθως η ομίχλη διαλύεται 3 με 5 ώρες μετά την ανατολή του ήλιου αλλά μερικές φορές διατηρείται όλη την ημέρα. Με διαρκείς άπνοιες η ομίχλη διατηρείται περισσότερο από μια ημέρα. Τους θερινούς μήνες η ομίχλη ακτινοβολίας είναι λιγότερο συχνή. Το φθινόπωρο και το χειμώνα είναι περισσότερο συχνή γιατί οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες, η υγρασία υψηλότερη και οι νύχτες μεγαλύτερες.
- Οι συνθήκες που ευνοούν το σχηματισμό ομίχλης ακτινοβολίας, είναι:
- όταν η θερμοκρασία του αέρα να τείνει να εξισωθεί με τη θερμοκρασία του σημείου δρόσου
- η αυξημένη υγρασία του αέρα στα χαμηλά στρώματα
- ο αίθριος ουρανός ή πολύ λίγα σύννεφα στον ουρανό
- οι ασθενείς άνεμοι μικρότεροι από 3 Μποφόρ
- η αναστροφή της θερμοκρασίας.
- Οι συνθήκες που δεν ευνοούν το σχηματισμό ομίχλης ή όταν υπάρχει ομίχλη τη διαλύουν, είναι:
- άvεμοι πάνω από 3 Μποφόρ
- άνοδος της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος αέρα.
Ένα άλλο είδος ομίχλης είναι η ομίχλη οριζόντιας μεταφοράς. Αυτή δημιουργείται την ημέρα ή και τη νύχτα, όταν θερμός και υγρός αέρας κινείται πάνω από ψυχρότερη επιφάνεια ξηράς ή θάλασσας. Η ομίχλη αυτού του τύπου δημιουργείται τόσο πάνω από ξηρά όσο και πάνω από τη θάλασσα. Η ομίχλη που δημιουργήθηκε τη Δευτέρα 18/11/2002 στην Αττική αλλά και σε πολλές περιοχές της ανατολικής κυρίως Ελλάδος ήταν ομίχλη μεταφοράς. Ο θερμός και υγρός αέρας που μεταφέρθηκε στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας πάνω από την ψυχρότερη ξηρά του Λεκανοπεδίου ψύχθηκε από κάτω και έγινε έτσι συμπύκνωση των υδρατμών που περιείχε, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ομίχλη. Ομίχλη οριζόντιας μεταφοράς μπορεί να δημιουργηθεί όμως και πάνω από τη θάλασσα όταν θερμός κι υγρός αέρας συνοδεύει ένα θερμό θαλάσσιο επιφανειακό ρεύμα και πλησιάζει σε περιοχή προς την οποία κινείται ένα ψυχρό θαλάσσιο επιφανειακό ρεύμα, αλλά από αντίθετη διεύθυνση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ομίχλες οριζόντιας μεταφοράς που δημιουργούνται στο γεωγραφικό πλάτος της Νέας Υόρκης (ΗΠΑ), όπου συναντώνται το ψυχρό βόρειο ρεύμα του Labrador με το θερμό νότιο ρεύμα Gulf Stream. Σε πολλές θαλάσσιες περιοχές παρατηρείται το φαινόμενο ανάβλυσης (upwelling) ψυχρών θαλάσσιων μαζών από τα βάθη προς την επιφάνεια. Στις περιπτώσεις αυτές η θάλασσα στην επιφάνεια παραμένει ψυχρή, οπότε ένας νοτιάς ή ένας άνεμος με προέλευση από θερμότερη θαλάσσια ή ηπειρωτική περιοχή φθάνοντας πάνω από την ψυχρότερη θάλασσα, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ευνοϊκές για σχηματισμό ομίχλης οριζόντιας μεταφοράς. Περιπτώσεις σαν αυτή συμβαίνουν στο Ανατολικό Αιγαίο προς τις Τουρκικές ακτές, καθώς επίσης και στο Ιόνιο προς τις Ελληνικές ακτές. Ομίχλες οριζόντιας μεταφοράς, σχηματίζονται στις Ελληνικές θάλασσες καθώς ασθενείς ή μέτριοι νοτιάδες πνέουν πάνω από ψυχρότερη θάλασσα της οποίας η θερμοκρασία μπορεί να συμβαίνει να είναι χαμηλότερη από τη θερμοκρασία του σημείου δρόσου του υπερκείμενου αέρα. Ομίχλες οριζόντιας μεταφοράς συμβαίνουν συνήθως το χειμώνα, την άνοιξη και αρχές καλοκαιριού.
- Οι συνθήκες που ευνοούν το σχηματισμό ομίχλης οριζόντιας μεταφοράς πάνω από τη θάλασσα, είναι:
- η θερμοκρασία του αέρα να τείνει να εξισωθεί με τη θερμοκρασία του σημείου δρόσου
- η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας να είναι μικρότερη από τη θερμοκρασία του αέρα
- η θερμοκρασία της θάλασσας να είναι μικρότερη από τη θερμοκρασία του σημείου δρόσου του αέρα
- η αυξημένη υγρασία του αέρα στα χαμηλά στρώματα
- να επικρατεί άπνοια ή να πνέουν ασθενείς άνεμοι μέχρι 3 Μποφόρ
- Ανάλογα με την ποσότητα των υδρατμών που συμπυκνώνονται, η ομίχλη γίνεται πυκνή ή μέτρια ή αραιή
Answers: Clouds, fog, rain, snow, drizzle
Clouds
Humidity, Condensation and Clouds