Εκδοτικός Οίκος "ΤΡΑΥΛΟΣ"
| |
Τίτλος: | Αιχμάλωτος των Μαθηματικών. Ο Κουρτ Γκέντελ και το θεώρημα της Μη Πληρότητας |
| Συγγραφέας: | Ρεμπέκα Γκόλντσταϊν | |
| Μεταφράστρια: | Έλενα Πισσία | |
| Θέμα: | Μαθηματικά | |
| Σελίδες: | 320 | |
| ISBN: | 960-6640-15-9 | |
| Εκδότης: | Εκδοτικός Οίκος "ΤΡΑΥΛΟΣ" | |
| Ημ/νία Έκδοσης: | 2006 |
Στο βιβλίο αυτό περιγράφεται, αναλύεται και προβάλλεται ένας από τους σημαντικότερους (για άλλους ο σημαντικότερος, καθώς έχει παρουσιαστεί και από το περιοδικό Time ως κορυφαία μαθηματική προσωπικότητα του 20ου αιώνα) μαθηματικούς, ο Κουρτ Γκέντελ. Του οποίου το θεώρημα περί μη-πληρότητας ήρθε να αναταράξει τα μέχρι τότε συμβατικά και αξιωματικά μαθηματικά. Βαθύτατα πλατωνιστής αναζητούσε τη μεταφυσική πλευρά των μαθηματικών για να οδηγηθεί στο θεώρημα της μη πληρότητας, ότι δηλαδή σε ένα μαθηματικό σύστημα υπάρχουν αναφορές οι οποίες αν κι είναι αληθείς δεν μπορούν να αποδειχθούν. Σε ηλικία μόλις 23 ετών, προς το τέλος ενός κατά τα άλλα άχαρου συνεδρίου στο Κένιγκσμπεργκ θα διατυπώσει τη θεώρημα της μη-πληρότητας που θα προκαλέσει μεγάλο σεισμό στα μαθηματικά θεμέλια. Κατασκευάζοντας την Αριθμητική Γκέντελ, θα επηρεάσει έναν άλλον επιστήμονα της λογικής, τον Άλαν Τιούρινγκ ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της λειτουργίας την ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Η αναγνώριση άργησε να έρθει, αν και ο ίδιος πάντοτε θεωρούσε πως οι άνθρωποι δεν καταλάβαιναν τι ήθελε να πει. Συνομιλητής του Αϊνστάιν (τυχαία και ο ίδιος πίστευε ότι οι άνθρωποι δεν είχαν καταλάβει τι ακριβώς ήθελε να πει;), κατά τη διάρκεια των περιπάτων τους στο Ινστιτούτο Ανώτερων Μελετών του Πρίνστον στις ΗΠΑ (ένα Ινστιτούτο του οποίου οι επιστήμονες πληρώνονταν μόνο για να σκέφτονται!!!), του στοίχισε πολύ όταν ο μοναδικός άνθρωπος με τον οποίο μπορεί να συζητά για τις θεωρίες του, πέθανε το 1955. Έτσι εξακολουθεί να παρακολουθεί στην τηλεόραση μόνο εκείνες τις ταινίες που του φαίνονταν ότι παρουσίαζαν τον κόσμο όπως ακριβώς πρέπει να είναι: παραμύθια, με ιδιαίτερη προτίμηση τις ταινίες του Ντίσνεϊ κι ειδικότερα αυτή της Χιονάτης.
Πέρα από τις στιγμές και τα γεγονότα της ζωής που σημάδεψαν τη ζωή του κορυφαίου επιστήμονα της λογικής, η συγγραφέας του βιβλίου προσπαθεί να σκιαγραφήσει και το χαρακτήρα του Γκέντελ. Συλλέγοντας στοιχεία από τη συχνή επικοινωνία του Γκέντελ με τη μητέρα του καθώς και με άλλους συναδέλφους του, προσπαθεί να αντιληφθεί τι ήταν αυτό που οδήγησε τον μεγάλο μαθηματικό να πεθάνει ουσιαστικά προδομένος από αυτό που πάντα υπηρετούσε: τη λογική. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έβλεπε παντού συνομωσίες κι είχε αναπτύξει διάφορες φοβίες, όπως π.χ. η έκλυση διαφόρων τοξικών αερίων κατά την επίσκεψή του στο ψυγείο. Κατέληξε στις 14 Ιανουαρίου του 1978, αφού είχε περάσει αρκετές μέρες χωρίς τροφή φοβούμενος ότι θα τον δηλητηριάσουν (την ημέρα του θανάτου του ζύγιζε 33 κιλά).
Ο Γκέντελ έζησε από κοντά τον Κύκλο της Βιέννης, ουσιαστικά την αρχή του θετικισμού. Εκεί ο Βιτγκενστάιν θα βάλει τα θεμέλια του λογικού θετικισμού, τον οποίο θα ακολουθήσουν πολλοί άλλοι φιλόσοφοι επηρεασμένοι από το μεγαλείο της σκέψης του. Οι Γκέντελ - Βιτγκενστάιν μάλλον ποτέ δεν συμπαθήθηκαν, αν και ο Γκέντελ απέφευγε οποιεσδήποτε δημόσιες αντιπαραθέσεις. Ο Βιτγκενστάιν θα προσπαθήσει να μηδενίσει τη σημαντικότητα του θεωρήματος της μη-πληρότητας, χωρίς όμως να καταφέρει τίποτα. Η συγγραφέας υποστηρίζει πως ουσιαστικά και οι δύο (αν και ο Βιτγκενστάιν περισσότερο εμπειριστής) αναζητούσαν την αλήθεια πέρα από αυτό που γινόταν αντιληπτό με τις αισθήσεις μας. Φορμαλιστές, θετικιστές, εμπειριστές, παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια μας και η συγγραφέας κατορθώνει με κατανοητό τρόπο να μας διευκρινίσει ποιές ήταν οι ιδέες τους και οι προεκτάσεις τους.
Πως ένοιωσε ο μικρός Γκέντελ όταν αντιλήφθηκε ότι ήταν πιο έξυπνος από τους γονείς του και δεν μπορούσαν να το καλύψουν νοητικά; Ποιά να ήταν η σκέψη του όταν ακόμη και η ίδια του η γυναίκα θεωρούσε πως ο αδερφός του Ρούντολφ, ως γιατρός ήταν πολύ πιο επιτυχημένος από τον ίδιο τον Κουρτ; Ή ακόμα όταν διάφοροι τον συγκαταλέγανε στους εμπειριστές λόγω της παρουσίας του στον Κύκλο της Βιέννης, αν και ο ίδιος διατυμπάνιζε πως δεν ήταν εμπειριστής; Μία εντυπωσιακή μαθηματική οντότητα που αναδεικνύεται από την κομψή γραφή της Γκόλντσταϊν. Στα θετικά της έκδοσης θα πρέπει επιπλέον να επισημανθούν οι πολύ καλές σημειώσεις για θέματα που χρειάζεται αναλυτικότερη παρουσίαση καθώς και το διαφωτιστικό ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου
Ο Κουρτ Γκέντελ στην Ελλάδα.
Οι 17 τελευταίες ημέρες του Κουρτ Γκέντελ στο Νοσοκομείο, η φιλοσοφία του, ο χαρακτήρας του και η πεισματική άρνησή του να τραφεί, δραματοποιούνται με έναν έξυπνο, χιουμοριστικό και ιδιαίτερα εμπνευσμένο τρόπο, στο θεατρικό έργο «17η νύχτα», του Απόστολου Δοξιάδη. Αυτό το θεατρικό έργο θα παιχθεί στην Αθήνα τον προσεχή Οκτώβριο, στο θέατρο Άνεσις, με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Κοτανίδη (στο ρόλο του μεγάλου λογικού των μαθηματικών, Κουρτ Γκέντελ), σε σκηνοθεσία του Αντώνη Καφετζόπουλου.
Λίγα λόγια για τη Συγγραφέα.
Η Ρεμπέκα Γκόλντσταϊν είναι καθηγήτρια φιλοσοφίας των επιστημών και ταλαντούχος μυθιστοριογράφος. Έχει βραβευτεί επανειλημμένα για το συγγραφικό της έργο και είναι μέλος του ιδρύματος MacArthur. Το βιβλίο αυτό είναι ένα διαμάντι - η ιστορία μιας ανατρεπτικής ιδέας, του ιδιόρρυθμου ανθρώπου που την συνέλαβε και της πολύχρωμης εποχής που την ανέδειξε. Συνδυάζοντας επιλεγμένα περιστατικά από τη ζωή του Κουρτ Γκέντελ με τη λεπτομερή αλλά και προσιτή παρουσίαση της πιο επαναστατική ς του ανακάλυψης, αποκαλύπτει την επιστημονική, αλλά συγχρόνως και την ανθρώπινη πλευρά μιας ιδιόρρυθμης προσωπικότητας που χαρακτηρίστηκε ως "ο βασιλιάς των μετα - μαθηματικών".
