Home

 Στην Ελλάδα, μια από τις περιοχές που συχνά εμφανίζονται πληθυσμιακές εκρήξεις φυτοπλαγκτού είναι ο Θερμαϊκός Κόλπος. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πληθυσμιακές εξάρσεις του φυτοπλαγκτού δε δημιουργούν προβλήματα στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Αντίθετα μπορεί να είναι ωφέλιμες στις υδατοκαλλιέργειες και στην αλιεία, δεδομένου ότι το φυτοπλαγκτό είναι απαραίτητη τροφή για τα διηθηματοφάγα οστρακοειδή (μύδια, στρείδια κ.α. που τρέφονται φιλτράροντας το νερό) και για τις προνύμφες σημαντικών εμπορικών ψαριών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως η άνθιση του φυτοπλαγκτού μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα, προκαλώντας οικονομικές ζημιές στις υδατοκαλλιέργειες, στην αλιεία, στον τουρισμό αλλά και να έχει βλαβερές συνέπειες στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία (Εικ. 3).

Αυτό συμβαίνει διότι από τα 300 περίπου είδη φυτοπλαγκτού που έχουν αναφερθεί ότι παρουσιάζουν πληθυσμιακές "εκρήξεις", τα 40 είναι γνωστό ότι παράγουν και τοξίνες (χημικές ουσίες με τοξική δράση). Οι τοξίνες αυτές μπορεί να καταλήξουν στον άνθρωπο με την κατανάλωση οστρακοειδών και ψαριών. Η πρώτη αναφορά για θανατηφόρες δηλητηριάσεις ανθρώπων εξαιτίας κατανάλωσης οστρακοειδών που είχαν ως τροφή τοξικά είδη φυτοπλαγκτού έγινε το 1793, όταν ο Captain G. Vancouver και το πλήρωμά του προσάραξαν στις ακτές του Καναδά. Στις σημειώσεις του αναφέρει ότι υπήρχε θρησκευτική απαγόρευση στη φυλή των Ινδιάνων της περιοχής για κατανάλωση των οστρακοειδών, όταν το θαλασσινό νερό παρουσίαζε βιοφωτισμό (βιολογική παραγωγή φωτός), εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του φυτοπλαγκτού.

Οι βιοτοξίνες ή φυκοτοξίνες που προκαλούν τις δηλητηριάσεις παράγονται από συγκεκριμένα είδη μικροφυκών. Ανάλογα με τη χημικής τους σύστασης και τη φυσιολογικής τους δράσης, οι φυκοτοξίνες διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες (οικογένειες) με σαράντα και πλέον γνωστές εώς σήμερα διαφορετικές ουσίες (δείτε στον παρακάτω πίνακα).

Οι οικογένειες των φυκοτοξινών και τα σύνδρομα που συνοδεύονται από δηλητηρίαση του ανθρώπου
Οικογένεια τοξινών (αριθμός τοξινών)	Σύνδρομα
Brevetoxin (10)	NSP (Neurotoxic Shellfish Poisoning)
Ciguatoxin (διάφορες)	CFP (Ciguatera fish Poisoning)
Domoic Acid (11)	ASP (Amnesic Shellfish Poisoning)
Okadaic Acid (7)	DSP (Diarrhetic Shellfish Poisoning)
Saxitoxin (18)	PSP (Paralytic Shellfish Poisoning)